مقدمه:
انسان بدوي چون «دم» يا «روان» خود را شناخت، بر او نام همزاد داد و در تصوير بركه‌ها با او ملاقات و در سايه هايش او را همراه نمود و موجودات ديگر را نيز به خود قياس سپس بر اين باور شد كه جادو علمي است قابل اطمينان و او را از گزند حوادث مصون و بر غلبه با دشمنان ياري مي دهد . او با جادو ، رقصها ، شكلهاي نقاشي شده بسيار ساده و انتزاعي و باورهايي راسخ ، بر مراسم جادويي تأكيد مي ورزيد و اين اعمال را تنها داروي امراض و بركت ريزش باران و غلبه بر رقيب و شكار مي دانست . ولي هر چه از عمر بشر گذشت ، برخورد او با عالم خارج بيشتر ، و آزمايشهاي او مكررتر شد . حوزه ديد و دريافت او وسعت گرفت و مفاهيم كهنه بي اعتبار گشت . بشر بيش از بيش به جدايي بي جان و جاندار و انسان و حيوان پي برد . جان را به حيوانات و گياهان مختص ساخت و خود را واجد چيزي پنداشت برتر و فاخرتر از جان سائقه خودبيني بر آن شد كه «روان» يا «روح» آدمي كاملا” از جسم مستقل است و بر خلاف «جان حيواني» با مردن تن، نمي ميرد .
فهرست
عنوان صفحه
چكيده
پيشگفتار
مقدمه 1
فصل اول: ضميرناخودآگاه چيست
بخش اول
ضمير ناخود آگاه چيست؟ 9
آشنايي با دو نيمكره 12
بخش دوم
فرويد و ضمير ناخودآگاه 21
نظريه‌هايي در مورد ناخودآگاه 30
فصل دوم : آفرينش هنري كودكان
بخش اول
تاريخچة مطالعة نقاشي كودكان 41
طبقه‌بندي مراحل رشد نقاشي در كودكان 42
الف – خط‌خطي كردن ( از تولد تا دو سالگي ) 43
ب – از دوسالگي تا پنج سالگي ( ماندالا) 45
ج – پنج تا هشت سالگي (شفاف‌بيني ) 48
د- هشت تا سيزده سالگي (واقع‌گرايي بصري) 49
مراحل رشد از ديدگاه پياژه 51
مراحل رشد از ديدگاه فرويد 58
بخش دوم
نقاشي چيست؟ 66
الف – خط 67
ب – فضا 68
ج – رنگ 69
د – تصوير 69
هـ – سنبلها و نمادها 70
نظريهاي ادراكي تصاوير 72
الف – نظريه‌هاي پرسپكتيو ـ فرافكني 72
ب – نظريه‌هاي بوم شناختي گيبسون 74
ج – نظرية ساختمان‌گرايان دربارة ادراك تصوير 76
د – نظرية گشتالت ادراك تصويري 79
بخش سوم
فرآيندهاي پيچيده نقاشي و تأثيرات آن بر نقاشي كودكان 84
الف – زبان گرافيكي در نقاشي كودكان 85
- شكلهاي ساده 85
- رجهان الگو و حركت 88
- تركيب‌بندي شكلهاي و خطوط 89
- تعيين محل 90
- ترتيب و توالي 91
- برنامه‌ريزي 92
- طرح 93
ب – تأثير موقعيت نسبي نقاشي 95
ج – تأثير سرمشقهاي بصري و مكاني 96
فصل سوم
افكار فرويد و كاربردهاي ضمير ناخودآگاه در شكل‌گيري سبك سوررآليسم
بخش اول
هنر نوين 109
سرآغاز 109
الف – مفهوم، شناخت، تصوير 110
ب – سبك، شكل، محتوا 113
بخش دوم
دادا بستري براي سوررآليسم 118
الف – باروك تا دادا 119
ب – داداايسم 125
- آغاز كار 125
- مانيفست و بيانيه‌ها 129
- نتيجه و پايان كار داداايسم 131
بخش سوم
فرويد و مراتب سوررآليسم 136
الف – اتوماتيسم پديده خود انگيختگي 136
ب – ضمير ناخودآگاه 142
- تخيل 144
- رؤيا 147
- نماد 151
ج – از ارسطو تا هگل 154
د -نظريه‌هاي هنري فرويد 159
تصعيد يا برتر نمودن 161
بخش چهارم
سوررآليسم
الف- آغاز كار 165
ب- بحثي در باب سوررآليسم 166
فصل چهارم:
مقايسه نقش ضمير ناخودآگاه در آثار هنري كودك و هنرمندان سوررآليسم
بخش اول
روش تحليلي ساختار نقاشي كودكان 169
سرآغاز 169
بررسي ويژگي‌هاي ساختاري و محتواي نقاشي در كودكان 171
الف – تحليل فضاي نقاشي كودكان 171
ب – خطوط ترسيمي 175
ج –رنگ و تخيلات 177
- نماد رنگها 184
جنبه هاي تحليلي ساختار نقاشي كودكان 190
الف – نمادگرايي كلي و اجزاي نمادين در نقاشي كودكان 191
- خانه – درخت – آدمك 191
بررسي سمبوليك ( اعضاي آدمك ) 204
الف – سر 204
ب – صورت 204
ج – تنه 207
د – اعضا 208
هـ – خورشيد و ماه 211
و – حيوانات 213
نقاشي و ناسازگاري 215
- عقب افتادگي ذهني 217
تفسير نقاشي كودكان 218
سايه زدن 218
هنر و درك هنري كودكان 229
بخش دوم
تحليل آثار نقاشي سوررآليسم 232
سر آغاز 232
تحليل در آثار نقاشي سوررآليسم 258
اتوماتيسم در اروتيسم درسوررآل 260
نقش جنسيت در آثار كودكان 289
الف – ترسيم آدمك و مراحل تحول عاطفي 289
- مرحله دهاني 289
- مرحله مقعدي 290
- مرحله احليلي 291
- مرحله اد‌يپي ـ تناسلي 292
ب – اولين ترسيمهاي كودك از اختلاف جنسيت 293
ج – رمزگرايي جنسي در نقاشي 294
د – نمادهاي جنسي در آثار نقاشي كودكان 296
نتيجه گيري 309
منابع و مآخذ 315
